Հարգելի «Իրատես de facto»-ի խմբագրություն, կներեք, որ առաջին անգամ նամակ եմ հղում մի այնպիսի առիթով, որն այնքան էլ հաճելի չէ, սակայն անհրաժեշտ է այն առումով, որ մեր ժամանակակից մամուլի էջերում հաճախ են տպագրվում նյութեր` շարադրված ավելի շատ սուբյեկտիվ դրդապատճառներով, փաստերի ու իրադարձությունների անտեղյակությամբ կամ երևույթը ժխտելու միտումով:

Նախկին պրոկտոլոգիայի գիտահետազոտական ինստիտուտը վերանորոգումից և արդիականացումից հետո վերջերս վերաբացվել է և վերանվանվել «Իզմիրլյան» բժշկական կենտրոն: Այն Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության կողմից 2000 թ. մասնավորեցվել, ապա մեկ տարի հետո նվիրաբերվել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին: Հայ եկեղեցու հովանու ներքո գործող այս բժշկական հաստատությունը վերակառուցվել է բարերարներ «Իզմիրլյան» հիմնադրամի և Լուիզ Սիմոն Մանուկյանի աջակցությամբ:

«Ձուկը գլխից է նեխում, բայց մաքրում են պոչից»։ Խոսքն այս, դարերով թրծված, ձեզ եմ առաքում, արգո իշխանապետեր, այն դարձրեք ձեր հակինթ ականջներին օղ և կշահեք մեծապես (հանրության ձայնին ականջ դնելը անհետևանք չի մնա), մի շնչում կվերածնվեք ու կդառնաք մեր պարծանքն ու զմայլանքը, քաղցր, ինչպես դդմի մուրաբա, մշտադալար, հանց վաղգարնանային վարունգը, և աշխատասեր` ասֆալտապատ սարքի պես։

Սույն հոդվածը գրվել է դեռևս 1997 թ. և արժանացել հայ մեծ լեզվաբան, ակադեմիկոս Գևորգ Ջահուկյանի դրվատանքին: Նույն` 1997 թ. Երևանում հրավիրվել էր «Պարմանի» համահայկական ուսանողական երկրորդ վեհաժողովը, որի մասնակից մեր երիտասարդների նախաձեռնությամբ հոդվածը տարածվել էր հայկական գաղթօջախներում և տպագրվել սփյուռքահայ բազմաթիվ թերթերում ու հանդեսներում: Կարծում ենք՝ հոդվածի լրացված ու նորացված տարբերակի վերահրապարակումը ներկայումս կարևոր է ու տեղին, քանզի հայրենական պետական այրերը, ինչպես նաև սփյուռքահայ շահագրգիռ կազմակերպությունները, որ մինչ օրս ուշադրության չէին արժանացրել պատմական այս իրողությունը` օտարին ներկայացնելու սույն հնարավորությունը, հուսանք որ այն ըստ պատշաճի կօգտագործվի: Հարկ է արժանին հատուցել և ըստ պատշաճի օգտագործել թշնամուն դիմակայելու ցանկացած միջոց ու հնարավորություն:

ՍՈՒՐԵՆ ՂԱԶԱՐՅԱՆԸ ծնվել է Կարսում: Կարսեցու ազնվությունն ու սկզբունքայնությունն ուներ, բարությունը ու նուրբ հումորը: Կարսի ուսումնարանն ավարտելուց հետո որոշ ժամանակ աշխատել է, ապա տեղափոխվել Ալեքսանդրապոլ, ուր նա մասնակցել է բոլշևիկյան ընդհատակյա կազմակերպության աշխատանքներին: Խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո մինչև ձերբակալվելը աշխատել է Հայաստանի, Վրաստանի, Անդրկովկասի հատուկ հանձնաժողովում, գլխավոր քաղաքական վարչությունում, ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատում, զբաղեցրել է պատասխանատու պաշտոններ:

Այն, որ աղանդները Հայաստանում մեծ տարածում ունեն, անհերքելի է։ Աղանդավոր քարոզիչները ոչ միայն հոգեբանական ճնշումների են ենթարկում սովորական քաղաքացիներին, այլև, պարզվում է, խոչընդոտում են նրանց ազատ տեղաշարժին։

Երեկ Ազատության հրապարակը կրկին մարդաշատ էր։ Հանրահավաքի կազմակերպիչներն ազատամարտիկներն էին։ Ելույթ ունեցողներն անդրադարձել են Շանթ Հարությունյանի «հեղափոխությանը», Խաչիկ Ավետիսյանն էլ նշել է. «Շանթը կամովին վերցրեց իր վրա կենդանի դետոնատորի առաքելությունը։ Նրան հաջողվեց աշխուժություն մտցնել հանրային կյանքում։ Այն տեխնոլոգիան, որ նա կիրառեց, նախատեսվում է նոր ակցիաներում օգտագործել։ Աստիճանաբար ժողովուրդը կսովորի այդ ոճին»։

Երբ Բագրատ Ստեփանյանին հանդիպեցի փողոցում, ասաց. «Նոր Ռուբեն Հայրապետյանը մեքենայով անցավ ու հազիվ գլխով բարևեց» (խոսքը ՀՖՖ ղեկավար Ռուբեն Հայրապետյանի մասին էր): Ասածի մեջ հեգնանք կար: Երկար տարիներ Բագրատը եղել է ֆուտբոլիստ, ապա մարզիչ ու այս վերաբերմունքը պատճառաբանում է իր չափից դուրս ուղղախոսությամբ: Երկու զինվորների հայրը, ով տասը տարուց ավելի ուսումնասիրում է Գարեգին Նժդեհի կյանքն ու գործունեությունը, այսօր հպարտանում է իր որդիներով:

Հոգեբան Սամվել ԽՈՒԴՈՅԱՆԸ այսօր կայացած մամուլի ասուլիսում, անդրադառնալով Հայաստանում ինքանասպանության դեպքերին, նշեց, որ դրանք հաճախակիացել են: Հոգեբանի կարծիքով, դրանց դրդապատճառները տարբեր են, սակայն այստեղ մեծ դեր ունեն նաև ազգի բարոյական կողմերը, կրոնը:

Հայտնի է, որ Երևանը գտնվում է սեյսմավտանգ գոտում։ Եվ քաղաքաշինական ծրագրերն իրականացնելիս պետք է լրջագույն ուշադրություն դարձվի սեյսմիկ անվտանգության խնդիրներին, ինչը, սակայն, մեզ մոտ հետին պլան է մղված։ «Փարիզ-Էսթ» համալսարանի քաղաքաշինության դոկտոր ՄԱՐԻԱՄ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ մեզ հետ զրույցում նշում է, որ քաղաքաշինության կառուցապատման սեյսմիկ վերլուծության մեջ գոյություն ունի դեղին գծերի քարտեզ հասկացությունը։